Çekimli Fiil Nedir? Örnekler
Bir fiilinin kişi ve kip eki almasına denir. Fiil kök veya gövdesine kip ve kişi ekleri getirilerek çekimli fiiller oluşturulur. Fiil kök veya gövdesi+kip eki+şahıs eki=çekimli fiil
Örnek
"Yazdım"
"Yazdım" fiili "yaz-dı-m" şeklinde kök ve eklere ayrılır. "Yaz-" sözcüğün kökeni "-dı" kip eki (görülen geçmiş zaman eki) ve "-m" birinci tekil şahıs ekidir. Bu da çekimli fiile örnektir.
"Gelirsin"
"Gelirsin" fiili "gel-ir-sin" şeklinde kök ve eklere ayrılır. "Gel-" kelimenin kökeni, "-(i)r" geniş zaman eki (kip eki) ve "-sin" ikinci tekil şahıs ekidir. Bu da çekimli fiil olur.
Not: Çekimli fiillerde üç kişi anlamı vardır.
I. kişi-sözü söyleyendir: ben, biz
II. kişi-sözü dinleyendir: sen, siz
III. kişi-hakkında söz edilendir: o, onlar
Örnek
Bıraktığınız notları inceledim. (Sözü söyleyen, eylemi yapan aynı kişidir.
Çok güzel, işlerini bitirmişsin! (Eylemi yapan sözü dinleyendir.)
Otobüsü Betül kullanıyormuş. (Eylemi yapan, hakkında söz edilendir.)
Ayrıca bakınız
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması