Oldurgan Çatılı Fiiller Nedir? Örnekler
Geçişsiz çatılı bir fiile "-t, -r, -dir" çatı eklerinden birinin getirilerek fiilin geçişli duruma getirilmesidir.
Örnek
Uyu: Uyut
Gez: Gezdir
Öl: Öldür
Yukarıdaki fiillerin "kök" halinde olanlarının nesne alamadıkları görülür. "uyu-, gez-, öl-" fiilleri geçişsiz çatılı fiillerdir. Bu fiillerin "-t, -r, -dir" çatı eklerini aldıktan sonra geçişli fiil olduklarını yani nesne alabildiklerini görürüz. "Onu uyu", "onu gez", "onu öl" diyemeyiz; "onu uyut", "onu gezdir", "onu öldür" diyebiliriz. Aynı uygulamayı aşağıdaki örnekler üzerinde de gösterebiliriz. Konuyu daha iyi anlamanız için lütfen aşağıdaki cümlelerde yüklem görevinde olan fiilleri de fiillerde çatı ana başlığının nesne-yüklem ilişkisine göre inceleyiniz.
Oldurgan Çatılı Fiiller ile İlgili Örnek Cümleler
Sonunda onu dinlemeye gelenleri uyuttu.
Mehmet Bey, misafirlerini gezdirdi.
Karanlıkta oraya sızanları öldürdü.
Katılımcıları saatlerce güldürdü.
Dikkatli davranmayınca bardakları düşürdü.
Testiyi evinin önündeki pınardan doldurdu.
Annesini doktora baktırdı.
Ayrıca bakınız
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması